ATEŞE DÖNEN DÜNYA: SARIKAMIŞ
Osmanlı İmparatorluğu’nun Dünya Savaşı öncesindeki mali ve idari yapısını, İttihat ve Terakki iktidarını, İmparatorluğun savaş öncesi ittifak arayışlarını, Osmanlı ordusundaki ‘Alman Nüfuzu’nu, Teşkilat-ı Mahsusa’nın oluşumunu ve savaştaki konumunu, Enver Paşa’nın savaş öncesindeki ve sırasındaki faaliyetlerini, Türkiye'nin İslam dünyasında, Ortadoğu ve Orta Asya'da üstlenmek istediği rolleri, savaşla birlikte adeta bir yarışa dönüşen propaganda faaliyetlerini, Azap ve Köprüköy Muharebelerini ve Sarıkamış Harekatı’nı dönemin konjonktürü ile birlikte inceliyor; askerin içinde bulunduğu fiziki koşullar kadar ‘savaş psikolojisi’ üzerinde duruyor, savaşın askerler kadar siviller üzerindeki etkisini de irdeliyor.
Sarıkamış Harekatı’nın yanı sıra 1. Dünya Savaşı ve Osmanlının son dönemi ile ilgilenenlerin ilgiyle okuyabileceği ‘Ateşe Dönen Dünya: Sarıkamış’ta başta Bingür Sönmez’in kişisel arşivi olmak üzere yurtiçi ve yurtdışındaki özel arşivlerden temin edilen ve birçoğu Türkiye’de ilk kez yayınlanacak olan 70’ten fazla fotoğraf ve belge de yer alıyor.
Ateşe Dönen Dünya:
Sarıkamış’ın
bölüm başlıklarından bazıları şöyle:
Osmanlının Dünya Savaşına girişi,
Ölüm Meleği (Enver Paşa),
Cihat ilanı ve seferberlik,
propaganda yarışı,
ordunun durumu ve Alman hakimiyeti,
Azap ve Köprüköy muharebeleri ile Sarıkamış Harekatı’na hazırlık, Sarıkamış Harekatı,
sansür,
esirlerin dramı…
Kitabın yazımında yayınlanmamış doktora tezleri de dahil olmak üzere 150’ye yakın kaynaktan yararlanıldı.
Kazım Karabekir,
Ali Fuad Erden,
Hüseyin Atıf Beşe,
Hafız Hakkı Paşa,
Enver Paşa,
Ali Rıza Eti,
İzzettin Çalışlar,
Tahsin İybar,
Aziz Samih,
Faik Tonguç,
Ziya Yergök,
Arif Baytın,
Ali İhsan Sabis,
Fevzi Çakmak,
Şerif Köprülü gibi askerler
Liman von Sanders,
Emil Ludwig,
General Nikolski,
General Maslofski,
General Ludendorff,
Tcherep Spiridovitch,
Friedrich Freiherr Kress von Kressentein gibi yabancı askerler
Clair Price,
Lothar Rathmann,
Paul R. Krause,
Stephane Lauzanne,
Standford Show gibi yazar ve uzmanlar
Yahya Kemal,
Yakup Kadri Karaosmanoğlu,
Falih Rıfkı Atay,
Yaşar Kemal,
İlhan Selçuk,
İlhan Bardakçı gibi edebiyatın ve basının önde gelen isimleri
İbrahim Temo,
Emir Şekip Arslan,
Ali Emiri Efendi,
Kapancızade Hamit Bey,
Yusuf Akçura gibi dönemin siyaset ve devlet adamları
Şevket Süreyya Aydemir,
İlber Ortaylı,
Fatmagül Demirel,
Ramazan Balcı,
Yusuf Hikmet Bayur,
Fahri Belen,
Şührü Hanioğlu,
Zafer Toprak gibi uzmanlar…
Ateşe Dönen Dünya: Sarıkamış,
bugünün Türkiyesinin biçimlenmesinde önemli bir rolü olan Sarıkamış Harekâtı'nı incelediği gibi, bu konuda araştırma yapacak olanlara kaynakların zenginliğini de göstermesi açısından dikkat çekici bir çalışma.
Kitabın Rusça ve İngilizce tercüme çalışmaları da tamamlanmak üzere. Savaşın gerçek kurbanları olan kadınlara, ‘Allahuekber Dağları’nda çığlıkları yankılanan çocukların annelerine’ ithaf edilen ‘Ateşe Dönen Dünya: Sarıkamış’ın telif geliri Sarıkamış’ta açılacak ‘Sarıkamış Müzesi’ için harcanmak üzere Sarıkamış Dayanışma Grubu’na bırakıldı.
Ateşe Dönen Dünya: Sarıkamış,
Bingür Sönmez - Reyhan Yıldız, Omnia Yayıncılık,
ŞEHİTLER LİSTESİ
22 Aralık 1914 Tarihinde Sarıkamış'ta 90 bin askerimiz tek kurşun atmadan donarak Şehit olmuştu... Cennet'e selam olsun.
______________
